Wielu zna już historię Ryszarda Siwca, który w proteście przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego (w tym Ludowego Wojska Polskiego) na Czechosłowacje dokonał samospalenia we wrześniu 1968 roku podczas dożynek krajowych na Stadionie Dziesięciolecia.
Prawie nikt nie zna historii drugiej tak tragicznej osoby jak on.
To Romuald Kwasek, nauczyciel matematyki z Legnicy, który 4 września 1972 roku także dokonał samospalenia w czasach komunistycznej PRL.
Służbie Bezpieczeństwa udało się chyba zatrzeć wszelkie ślady, dokumenty, informacje na ten temat.
Na szczęście żyją jeszcze ludzie, którzy pamiętają tak tragiczną, zapomnianą i celowo też skrywaną historię z Legnicy.
To właśnie oni dają świadectwo tego wydarzenia, tej historii w filmie Joanny Wróbel pt. „Absorpcja Światła”, zaprezentowanego 4 stycznia 2023 r. w Legnickiej Bibliotece Publicznej.
Dokument poświęcony legnickiemu nauczycielowi, który 4.09.1972 roku dokonał samospalenia – Romualdzie Kwasku postawał z ogromnym trudem. Jak wyznała autorka wiele osób odmówiło jej wypowiedzi i udziału w filmie. Na szczęście żyją jeszcze koledzy nauczyciela i jego uczniowie.
Dziś wiadomo jedynie, że do tragedii doszło około godziny ósmej rano w parku w Legnicy.
Romuald Kwasek stanął tam naprzeciwko budynku ówczesnego teatru wojsk sowieckich (tzw. Teatru Letniego), oblał się substancją łatwopalną (prawdopodobnie rozpuszczalnikiem) i podpalił.
Po południu w tym miejscu był jedynie ślad na trawniku, który został wypalony i strzępy ubrania.
Wszelkie informacje w tej sprawie ówczesna Służba Bezpieczeństwa usiłowała zatrzeć, utajnić.
Mimo to na jego pogrzebie było niemal trzydzieści osób.
Do dziś dzięki legnickiemu społecznikowi i jednemu z uczniów nauczyciela na legnickim Cmentarzu Komunalnym jest grób Romualda Kwaska.
Być może teraz znajdzie się odważny i zdeterminowany historyk, któremu uda się więcej znaleźć i opublikować na temat tej tragedii.
Dziś bezsporne jest, że legnicki nauczyciel także protestował przeciwko narzuconemu Polsce komunizmowi i nie godził się na zniewolenie swojej ojczyzny.
AK, Fot. LBP